„Podróżowanie kluczem do przyszłości”

Proponowana innowacja pedagogiczna powstała w oparciu o rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. z 2002 r. nr 56, poz. 506).

W naszej interpretacji ma ona na celu zaproponowanie nowych, dotychczas niestosowanych w naszej Szkole, rozwiązań w zakresie organizacji kształcenia, a także w zakresie zmian stosowanych metod pracy dydaktycznej
i wychowawczej. Stanowi ona rozwiązanie, które zaliczamy do innowacji programowo-metodycznych.

Innowacja dotyczy przygotowania młodzieży do świadomego udziału w wycieczkach określanych jako programowe, stanowiących uzupełnienie oferty edukacyjnej klas profilowych. Przygotowanie wycieczki zwieńczającej proces edukacji rozpoczyna się od informacji na temat zwiedzanego w przyszłości miejsca i uświadomienia celowości wyjazdu programowego w procesie edukacji. Następnie przedstawiony zostaje plan działań rozłożonych w czasie
i wskazane możliwości pozyskiwania funduszy na potrzeby realizacji oferty edukacyjnej wyjazdu. Takie postępowanie wynika ze świadomości, że zwłaszcza wyjazdy zagraniczne łączą się z kosztami często przekraczającymi możliwości finansowe rodzin. Dzięki prezentowanemu podejściu nasi uczniowie mają możliwość uczestniczenia w wyjazdach edukacyjnych z pełną świadomością swoich potrzeb i możliwości, wykorzystując wiedzę z zakresu różnych dziedzin, np. wiedzy o kulturze, wiedzy o człowieku i jego środowisku, prawa, przedsiębiorczości oraz informacje dotyczące działalności statutowej fundacji i instytucji wspierających projekty edukacyjne, umiejętnie zastosowane mogą pomóc w pokonywaniu ograniczeń. Aktywny udział w przygotowywaniu wycieczek umożliwia także młodzieży wpływ na sposób realizacji założeń programowych wycieczki oraz wybór metody realizacji przedsięwzięć zmierzających do pozyskiwania środków finansowych. W ten sposób stają się one adekwatne do podejmowanego problemu i zależą przede wszystkim od pomysłowości i kreatywności uczniów oraz nauczycieli. Forma działań dla uczniów zaangażowanych w cały proces, od planowania do realizacji przedsięwzięcia, staje się bardziej atrakcyjna
i rozwijająca, co przekłada się na lepszą percepcję promowanych treści, wpisując się jednocześnie w program wychowawczy. A zatem opisane powyżej działania dotyczyć mogą sfery makro – pisanie projektów, wniosków
o dofinansowanie w różnych formach, próśb o objęcie patronatem lub innych form współpracy z środowiskiem lub też sfery mikro – związanej z własną aktywnością uczniów na terenie szkoły – organizacja kiermaszów, loterii fantowych, kawiarenek, sprzedaży własnoręcznie wykonanych przedmiotów na terenie szkoły
i na aukcjach internetowych. Wzmocnienie dla realizacji innowacji stanowi także działalność promocyjna.

Założenia innowacji

Program innowacji przewiduje organizację zajęć, które umożliwiłyby młodzieży rozwój, zdobywanie wiedzy
i umiejętności pozwalające na przygotowanie wyjazdu programowego, a w konsekwencji także świadome uczestnictwo w kulturze.

Zakres tematyczny obejmuje zagadnienia dotyczące:

  1. Wiedzy o kulturze regionu, kraju, który byłby przedmiotem zainteresowania
  2. Wiedzy z zakresu przedsiębiorczości dotyczącej pozyskiwania funduszy na realizację projektu
  3. Wiedzy prawniczej umożliwiającej właściwe projektowanie i podejmowanie działań
  4. Informacje dotyczące działalności statutowej fundacji i instytucji wspierających projekty edukacyjne
  5. Informacji dotyczących skutecznego działania – prezentacji i autoprezentacji
  6. Wiedzy dotyczącej zwiedzanego miejsca: człowieka i jego środowiska – w aspekcie historycznym i współczesnym (uwzględniając treści patriotyczne, wpływy kulturowe i językowe); środowiska naturalnego, ekosystemu i jego ochrony.

Autorzy:  Agnieszka Kraszewska, Katarzyna Sałkiewicz

 

 

Spotkanie z Roztoczańską Puszczą

Prezentowana innowacja ma na celu realizację brakujących treści z podstawy programowej z kilku zagadnień
z biologii z klasy pierwszej, które uczniowie mogą zrealizować bezpośrednio w czasie trwania wycieczki szkolnej do Roztoczańskiego Parku Narodowego. Jej zadaniem jest zachęcenie i zmotywowanie uczniów do podejmowania działań i rozwiązywania problemów z wykorzystaniem w fazie początkowej i końcowej założeń innowacji dotyczącej wycieczek szkolnych wprowadzonej w Szkole. W czasie wycieczki szkolnej uczniowie zwiedzają, poznają nowe miejsca, przyrodę,  kulturę i historię Polski południowo-wschodniej, ale także mogą bezpośrednio dotknąć i zobaczyć, jak wygląda w praktyce realizacja działań z ochrony środowiska i ochrony przyrody. W trakcie wyjazdu realizowane są również treści wychowawcze. Zwiedzając, uczniowie prowadzą obserwacje, zapiski, zdjęcia, uczestniczą w zajęciach terenowych (lekcje otwarte) i wykonują zadania powierzone przez nauczyciela, by po jej zakończeniu przedstawić swoje osiągnięcia np. w formie gazetki lub zaplanowanego udziału w RDK.

Poza szansą na odmienny i bardziej interesujący sposób realizacji podstawy programowej z biologii w formie, wędrówki po parku narodowym, licznych rezerwatach przyrody i parkach krajobrazowych Puszczy Solskiej dają także młodzieży możliwość wykorzystania własnych umiejętności organizacyjnych nawiązujących do wiedzy biologicznej
i geograficznej. Możliwość prowadzenia lekcji otwartych przy wsparciu pomocy dydaktycznych znajdujących się
w terenie, których uczeń może bezpośrednio dotknąć, sfotografować je i przeanalizować, ułatwia także pracę dydaktyczno-wychowawczą i pozwala młodzieży lepiej zrozumieć główne zagadnienia tematyczne i celowość wprowadzenia tego typu materiału. Kilkuletnie doświadczenia w prowadzonych pilotażowo wycieczkach klas biologicznych w latach: 2013, 2014, 2016, 2017, 2018 i 2019 roku pokazały, wskazały wartość lekcji outdorowych
w warunkach naturalnych  w czasie wyjazdów, kiedy uczniowie mogą przyjrzeć się prawom biologicznym, którym podlega przyroda. Dzięki takim zajęciom młodzi ludzie mają stworzone warunki do przyjrzenia się zjawiskom sukcesji naturalnej i wtórnej, zmianom w składzie gatunkowym mikro i makroflory oraz mogą wykonać pierwsze w życiu zdjęcie fitosocjologiczne, co nie jest możliwe w warunkach szkolnych. Ważnym elementem wyjazdu są również lekcje otwarte z zaproszonymi naukowcami lub innymi pedagogami. Dzięki proponowanym spotkaniom, młodzież może posłuchać między innymi o: teledetekcji i fotogrametrii, metodach określania parametrów populacji zwierząt
i ich monitoringu czy w końcu badań nad krajową herpetofauną. Ponadto podczas wycieczki, poza walorami biologiczno-przyrodniczymi, młodzież może poznać kulturę Polski wschodniej i historię renesansowego miasta Zamościa.

Wyjazd naukowy na Roztocze z jednej strony umożliwia wprowadzenie nowych treści z podstawy programowej,
z drugiej zaś jest podsumowaniem roku liceum i zarazem pierwszą wycieczką w szkole średniej. Daje on nauczycielom możliwość poznania młodzieży, relacji w grupie rówieśniczej i zarazem ukazuje możliwość pracy
w grupie, która jest tak ważna we współczesnym świecie. Poczynione obserwacje i wyciągnięte wnioski mogą dopomóc w planowaniu pracy wychowawczej i dydaktycznej w kolejnych latach nauki. Brak tego typu wyjazdów
w czasie nauki w szkole podstawowej powoduje olbrzymie zaciekawienie młodzieży i chęć uczestnictwa w tego typu przedsięwzięciu.

Innowacja pedagogiczna pt.: „Spotkanie z Roztoczańską Puszczą” ma na celu zaspokojenie potrzeb ucznia klasy pierwszej w poznaniu i szczegółowym omówieniu zagadnień i tematów z ochrony środowiska poszerzonych
o elementy ochrony przyrody realizowane w szkole średniej, ale daje również możliwość zaobserwowania nauczycielom mocnych i słabych stron swoich podopiecznych, którzy będą pracować w warunkach innych niż stacjonarne zajęcia lekcyjne. Zgodnie z założeniami wykorzystanej tu innowacji dotyczącej wycieczek szkolnych zdobyte: wiedza i umiejętności pozwolą uczniom w czasie trwania Rejackich Dniach Kultury przedstawić swoje dokonania m. in. w postaci plakatów posterowych z wyjazdu naukowego na Zamojszczyznę. Istotą innowacji jest budowanie poczucia przynależności do klasy oraz duży walor naukowy tego wyjazdu. Ważnym elementem innowacji jest budowanie więzi rówieśniczych, co skutkuje współpracą i wzajemną pomocą młodzieży w przyswajaniu nowych treści w nauczaniu biologii i powoduje podniesienie efektywności pracy zarówno wychowawczej , jak i naukowo-dydaktycznej.

Autorzy: Jakub Kośmider, Katarzyna Sałkiewicz,